Bu, geleneksel yatırımcılar arasında uzun süredir meşruiyet mücadelesi veren Bitcoin için büyük bir fırsat. Bitcoin'in ticaretini kolaylaştıran son yasal değişiklikler, bu yatırımcıların artık daha fazlasının nihayet onu çeşitli bir yatırım portföyünün parçası olarak benimsediği anlamına geliyor.
Bu dalgalanmayı tetikleyen birkaç faktör var. İlk olarak, Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu Ocak ayında ilk ABD Bitcoin borsa yatırım fonlarına (ya da kısaca ETF'lere) yeşil ışık yakarak yeni yatırımcıların ilgisini çekti ve kripto para ticareti yapmalarını kolaylaştırdı.
Daha önce yatırımcıların Bitcoin ticareti yapmak için seçenekleri sınırlıydı. Doğrudan Bitcoin satın almak için bir kripto para borsasına gidebiliyorlardı ancak daha sonra bunu uzun vadede nasıl güvenli bir şekilde saklayacaklarını bulmaları gerekiyordu. Ayrıca riskli Bitcoin vadeli işlemlerine yatırım yaparak, daha sonraki bir tarihte belirli bir fiyattan almayı veya satmayı kabul edebiliyorlardı.
Ancak şimdi, yeni SEC düzenlemeleri kapsamında, düzenlenmiş bir borsada satın alabileceğiniz veya satabileceğiniz bir finansal araç sepeti (hisse senetleri, tahviller, emtialar veya bu durumda Bitcoin gibi) olan bir ETF aracılığıyla Bitcoin ticareti yapabiliyorlar. BlackRock, Invesco, Fidelity, Grayscale ve Ark Invest gibi firmalar yakın zamanda bu Bitcoin fonlarından bazılarını piyasaya sürdüler. Bu durum, Bitcoin'i amatör yatırımcılar için çok daha erişilebilir hale getirdi.
Bitcoin yükselişinde yeni Bitcoinlerin üretilme hızının yarıya indirileceği Nisan ayındaki "yarılanma" olayıyla da bağlantılı gibi görünüyor. Bitcoin'in anonim mucit(ler)inin takma adı olan Satoshi Nakamoto, Bitcoin arzı 21 milyar olarak belirledikleri maksimum seviyeye ulaşana kadar her dört yılda bir bunun gerçekleşmesini planlayarak yapay bir Bitcoin kıtlığı yaratmıştı ve dolayısıyla fiyatı yükselmişti. Bunun amacı, Bitcoin'in "dijital altın" olduğu fikri üzerinden ticaret yaparak altın gibi değerli maddelerin gerçek hayattaki kıtlığını taklit etmekti.
Bununla birlikte, Bitcoin daha önce de yükselmiş, ancak hızla düşmüştü. Kasım 2022'de, kripto borsası FTX'in muhteşem çöküşünün ardından Bitcoin'in değeri birkaç gün içinde yüzde 20 düşerek 16.000 doların altına inmişti.
Bazı hükümetler FTX felaketinin ardından kripto piyasalarına yönelik düzenlemelerini sıkılaştırmak istiyor. Kripto fiyatının herhangi bir doğal değerden ziyade tamamen spekülasyona dayandığı endişesi devam ediyor.
Bitcoin’in yükselişi nasıl yorumlandı?
Colorado State University'de ekonomi profesörü olan ve kriptoyu eleştiren Ramaa Vasudevan, "Bitcoin dalgalanması, Hyman Minsky'nin finansal sistemin doğasında var olan finansal istikrarsızlık eğiliminin bir başka tezahürüdür" dedi. "Kriptosferi sarsan son skandallara ve kargaşaya rağmen, hızlı finansal getiri elde etmek için çıkış yolları arayan fonlarla dolup taşan yatırımcıların coşkusunun sonucudur."
Yatırımcılar için bu sürekli dalgalanma bir ikilem yarattı: Bir yandan paralarını riskli bir yatırıma yatırmaktan çekiniyorlar, diğer yandan da Bitcoin'in değeri yükselirken ve ana akıma girerken potansiyel yükselişi kaçırmaktan korkuyorlar.
MIT Cryptoeconomics Lab'in kurucusu Christian Catalini, "Bitcoin, benzersiz ekonomik özelliklere sahip türünün ilk örneği bir dijital varlıktır" dedi. "Bu buluşun tam değerini hâlâ anlamaya çalışıyor olsak da, ETF'lerin yakın zamanda onaylanması da dahil olmak üzere daha fazla kurumsal benimsemeyle birlikte, Bitcoin'in finansal sistemin geleceği için temel bir varlık olacağı giderek daha açık hale geliyor."
Bitcoin yükselişi kriptonun geleceği hakkında neye işaret ediyor?
Bunun patlamaya mahkum başka bir balon mu yoksa Bitcoin'in meşruiyeti için temel bir atılım mı olduğunu söylemek için henüz çok erken. Catalini, mevcut dalgalanmanın "Bitcoin ağının değerinin istikrarlı bir şekilde arttığı" on yılın ardından geldiğini söylüyor.
Dijital varlık yatırım şirketi Galaxy Digital'in araştırma müdürü Alex Thorn yaptığı açıklamada, yükseliş eğiliminin devam edeceğine inanmak için çeşitli nedenler olduğunu belirtti.
Bitcoin ETF'lerinin ortaya çıkışı bunu körüklüyor. Thorn, müşterilerine bu ETF'lere erişim sağlamaya yeni başlayan bankalar, yatırım brokerleri ve kayıtlı yatırım danışmanlarının yönetimindeki varlıklarda hala 40 trilyon dolar olduğunun altını çizdi.
“Bu yalnızca buzdağının görünen kısmı”
Kripto konusunda uzmanlaşmış bir varlık yönetim firması olan Bitwise'da kıdemli kripto araştırma analisti olan Ryan Rasmussen, "Bence buzdağının sadece görünen kısmını gördük ve yüzeyin altında henüz görmediğimiz çok daha fazla talep var" dedi. "Bence çok fazla sermaye var - çoğu insanın düşündüğünden çok daha fazlası - hâlâ kenarda duruyor ve bunu yapmak için izin verilir verilmez satın alma düğmesine basmayı bekliyorlar."
Thorn, ETF'leri kullanan alıcıların "kripto para borsası kullanıcılarına kıyasla günlük işlem yapma olasılıkları çok daha düşük" olduğu için kripto piyasasındaki oynaklığın bir kısmını azaltmaya da yardımcı olabileceğini söyledi. Rasmussen, Bitcoin'in oynaklığının ilk çıkışından bu yana geçen 15 yılda önemli ölçüde sakinleştiğini, ancak bunun çoğu varlık sınıfında olduğu gibi "büyüdükçe, olgunlaştıkça oynaklığın düştüğü" gerçeğini yansıtıyor olabileceğini vurguladı.
Kripto para biriminin artan istikrarının bir başka işareti de uzun vadeli Bitcoin sahiplerinin çoğunlukla satış yapmaması ki bu durum önceki düşüşlerin başlangıcı olmuştu. Bunun nedeni kısmen yatırımcıların yaklaşan yarılanmadan kaynaklanacak arz şokundan faydalanmak için kendilerini konumlandırmaya çalışmaları olabilir. Geçmişteki yarılanmaları genellikle bir yükseliş izlemişti.
“Bitcoin spekülatif bir finansal varlık”
Birçok uzman Bitcoin'in uzun ömürlülüğü konusunda o kadar iyimser değil. Vasudevan temel olarak "Bitcoin'in spekülatif bir finansal varlık olduğunu ve önceki ralliler gibi bu rallinin de yatırımcı duyarlılığı değiştikçe gerçekliğe ulaşacağını" söyledi.
Vasudevan bu değerlendirmesinde yalnız değil: Pek çok uzman, kriptonun gerçek para birimlerinin yerini alamayacağı, patlamasının kaçak bir borsa tarafından körüklendiği ve pek çok yatırımcının risklerini gerçekten anlamadıkları yeni bir teknolojiyi körü körüne benimsediği konusunda uyarıda bulundu.