Fen Bilimleri Lisans öğrencilerinin GDO hakkındaki görüşleri
1İlköğretim Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
ÖZET
In this research, it is aimed to reveal the opinions of undergraduate students of genetically modified organisms (GDO). The research was conducted with 4 teacher candidates studying in elementary mathematics and science department. Semi-structured interviews helped participants to produce arguments by giving information about genetically modified organisms. Based on the information provided, participants responded to the questions posed to them. Negotiations were recorded by voice recording and transcribed. The obtained data were subjected to descriptive analysis. As a result of the analysis, undergraduates of the undergraduate students are considered to be warm to the GDO
Bu araştırmada Fen bilimleri lisans öğrencilerinin genetiği değiştirilmiş organizmalar(GDO) hakkındaki görüşlerini ortaya ortaya çıkartmak amaçlanmıştır. Araştırma ilköğretim matematik ve fen bilimleri bölümünde öğrenim gören 4 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Yarı yapılandırılmış olarak yapılan görüşmelerde katılımcılara genetiği değiştirilmiş organizmalar hakkında bilgi verilerek argüman üretmelerine yardımcı olunmuştur. Verilen bilgilerden hareketle katılımcılar kendilerine yöneltilen soruları yanıtlamışlardır. Görüşmeler ses kaydı yapılarak kayıt altına alınmış ve transkript edilmiştir. Elde edilen veriler betimsel analizine tabi tutulmuştur. Analiz sonucunda lisans öğrencilerinin GDO ya sıcak baktıkları görüşmüştür.
Anahtar kelimeler: argümantasyon, fen eğitimi, gdo
GİRİŞ
Argümantasyon, eldeki verilerden yola çıkarak belirli bir konu ile ilgili iddia üretme, üretilen iddiaya gerekçe ve mantıklı nedenler bulma işlemidir. Argümantasyon işlemi bilimsel tartışma olarak da ifade edilmektedir. Argümantasyon sürecinde kendi iddiamızı güçlendiren destekleyiciler kullanırken, karşı tarafın iddiasını zayıflatacak çürütücü ifadeler kullanarak, iddiaların geçerliliğini artırmaya çalışırız.Argümantasyon uygulamaları bir konuyu birçok açıdan değerlendirme, iddiaları sağlam gerekçelere bağlama, karşıt görüşlere saygı duyma ve üst düzey düşünme becerilerinin gelişmesini sağlar. Argümantasyon uygulamalarının kaynağı Toulmin’ in 1958 yılında “Argüman Kullanımı”
isimli eserine dayanmaktadır (Demirel, 2015). Toulmin’e göre; a) iddia: olgular ya da kişisel inanç ve fikirler ya da olgular hakkında ortaya konulan savlardır; b) veri: iddiaları destekleyen kanıtlar; c) gerekçe: verilerin iddia ile olan ilişkisini açıklayan ifadeler, kurallar, ilkeler; d) destek: gerekçeyi haklı çıkaran ve doğrulayan temel varsayımlardır; e) sınırlayıcılar: iddiaların doğru olarak kabul edileceği belirli durumları sınırlayan ifadelerdir; f) çürütücüler ise iddiayı geçersiz kılan nedenlerin ifadesi olarak tanımlanmaktadır. Argümantasyon ise argüman üretme sürecidir (Üstünkaya ve Gencer,2012; Çinici vd., 2014).
Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar
Genetiği değiştirilmiş organizmalar... Bu tanım son dönemde hayatımıza girdi... ... Kendi türünden ya da kendi türü dışındaki bir canlıdan gen aktarılarak bazı özellikleri değiştirilen bitki, hayvan ya da mikroorganizmalara "Genetiği değiştirilmiş organizma" (GDO) deniyor
Bazı araştırmacılar genetiği değiştirilmiş besinlerin; hızlı büyümesi, hastalıklara dirençli ve böceklere karşı dirençli olmasının yanı sıra daha lezzetli, daha güvenli, daha verimli, daha besleyici, uzun ömürlü ve sağlık açısından daha faydalı olacağını ve ayrıca dünyadaki açlık sorununa çözüm olabileceğini düşünmektedirler (Çelik ve Balık, 2007). Ancak yapılan bazı araştırmalarda genetik yapısı değiştirilmiş besinlerin zehirli olabileceği, bağışıklık sistemi bozuklukları ve viral enfeksiyonlara yatkınlık gibi birçok olumsuz etkilerinin bulunabileceğini, besinlerin alerjik proteinlerin ortaya çıkarabileceği ve ayrıca biyo-terör ajanı olarak kötü amaçlı kullanımı gibi önemli bir potansiyel risk taşıdıkları vurgulanmıştır (Kaynar, 2010).
YÖNTEM
Araştırmanın Deseni
Bu çalışma nitel bir araştırma olup, deseni olgubilimdir. Olgubilim araştırmalar kişilerin mevcut bir konu hakkındaki görüşlerinin alındığı, ve genellikle yarı yapılandırılmış mülakat yönteminin kullanıldığı bir yöntemdir (Yıldırım ve Şimşek, 2013).
Çalışma grubu
Bu araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Doğu Karadeniz bölgesinde yer alan bir üniversitenin Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik ve Fen Bilimleri Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda öğrenim gören fen bilimleri öğretmen adayları oluşturmaktadır. Araştırma lisans 3. Sınıf da öğrenim gören 4 katılımcı ile yürütülmüştür.
Verilerin Toplanması
Katılımcılar görüşme sırasında genetiği değiştirilmiş organizmalar hakkında belirli bir düzeyde bilgilendirildi. Buradaki amaç katılımcıların argüman üretilmebilmelerine yardımcı olabilmektir. Daha sonra katılımcılara argümantasyon yaptırmaya yönelik sorular yöneltilmiştir. Bu esnada görüşme ses kaydına alınmıştır
Verilerin Analizi
Mevcut araştırmada içerik betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu süreçte öğretmen adaylarıyla yapılan mülakatlardan elde edilen ses kayıtları transkript edilmiştir. Araştırmancının da yazarı olduğu diğer ödevin veri veri seti bu çalışmanın betimsel çerçevesini oluşturmaktadır (Muş, 2018). Sonraki aşama olan tematik çerçeveye göre verilerin işlenmesi aşamasında örnek alıntı cümleler belirlenmiştir. Sırasıyla son aşamalar olan bulguların tanımlanması ve bulguların yorumlanması aşamasında bulgulara son halleri verilmiştir. Fakat katılımcıların cevaplarını bir mikter yüzeysel olarak kalmıştır.
BULGULAR
Genetiği değiştirilmiş organizmalar konusunda katılımcı görüşleri 4 boyuttan ve 8 maddeden oluşmaktadır. Bu boyutlar; (i) GDO konusundaki düşünceler, (ii) GDO konusundaki karşıt görüşleri destekleyici durumlar, (iii) GDO konusunda uzlaşma önerileri ve (iv) GDO konusundaki bilgi kaynakları şeklinde verilmiştir.
1. DO konusundaki düşünceler: Katılımcılar genetiği değiştirilmiş organizmaların verilmiliği artırması nedeniyle faydalı olduğunu düşünürken bu konu hakkında güvenirliği arttırmak için araştırmaların devam etmesini önemli görmektedirler.
Tablo 1: Katılımcıların gdo konusundaki görüşleri
|
Kategori |
frekans |
Örnek İfade |
|
Verimli olma |
4 |
gdo’lu ürünler daha dar alanlarda verimli ve fazla tarım yapabilmemiz açısından fayda sağlayarak hayatımızı kolaylaştırabilir (K1) açlık sorununun önune geçme ihtimali var (K2) …gıda ihtiyacını karşılamak için tüm dünyada bu yöntemler hali hazırda kontrollü olarak kullanılmaktadır (K3) İnsanların gıda ihtiyacı artmaktadır, gdo lu ürünlerin kullanılması bu ihtiyacı dengeleyebilir (K4) |
|
Güvenirliğin arttırılması |
1 |
gdo ile üretilen besinlerin kalitesi, niteliği, ve sağlıklı olup olmaması durumu araştırılmalıdır (K3) |
2. GDO konusundaki karşıt görüşleri destekleyici durumlar: Katılımcılar genetiği değiştirilmiş organizmaların sağlığa zararlı olabileceği ve dolaylı bir takım etkilerinin olabileceği noktasında karşıt görüşler bildirilebileceğini ifade etmektedirler.
Tablo 2: Katılımcıların gdo konusunda karşıt görüşleri destekler nitelikteki düşünceleri
|
Kategori |
frekans |
Örnek İfade |
|
Sağlığa zararlı olma |
4 |
gdo lu ürünlerin hastalıkları tetikleme öne sürülebilir (K1) GDO’lu ürünleri böceklerin yememektedir. İnsanlar neden yesin şeklinde düşünülebilir. Sağlıksız olabilir (K2) gdo nun insan genlerinde mutasyona sebeb olma ihtimali var (K3) Yediğimiz bitkilerden dolayı bizde de mutasyon olabilir (K4) |
|
Dolaylı etkilerinin olması |
1 |
bazı bitki türlerinden beslenen hayvanların et ve süt verimleri düşüyor buna bağlayabilir. (K1) |
3. GDO konusunda uzlaşma önerileri: Katılımcılar genetiği değiştirilmiş organizmaların sağlık sektöründe birtakım faydaları olabileceği ve besin ihtiyacının karşılayıcı niteliği nedeniyle bu ürünlerin kullanımı noktasında uzlaşma sağlanabilenini düşünmektedirler.
Tablo 3: Katılımcıların gdo konusundaki uzlaşma önerileri
|
Kategori |
frekans |
Örnek İfade |
|
Sağlık konusunda faydalı olma |
2 |
birtakım ilaçlar bakteriler yardımı ile gdo sayesinde sentezleniyor. (K1) kanser tedavilerinde gen değiştirme işlemleri veya genetik müdehaleler kontrollü mutasyonlar yapılıyor (K3) |
|
Besin ihtiyacını karşılama |
3 |
Meyve sebzeleri her mevsim bulabiliyoruz. GDO ihtiyacımız olan birçok ürünü rahatça temin etmemizi sağlıyor (K1) Açlık konusunda gdo üretiminin yararlarından bahsedilebilir (K2) Her gün yüzlerce insan açlıktan ölüyor bu durumda gdo teknoloji kullanılmalıdır (K3) |
4. GDO konusundaki bilgi kaynakları: Katılımcılar genetiği değiştirilmiş organizmalar konusundaki bilgilerini sosyal medya kaynaklarından ve eğitim sürecinin bir çıktısı olarak elde ettiklerini ifade etmektedirler.
Tablo 4: Katılımcıların gdo konusundaki bilgilere ulaştıkları kaynaklar
|
Kategori |
frekans |
Örnek İfade |
|
Medya Kaynaklarından öğrenme |
4 |
İnternetten (K1) Haberlerde izlemiştim (K2) gazetelerden gazete çok okurum (K3) Haberlerden (K3) İnternetten edindim. (K4) Haberlerde izlemiştim (K4) |
|
Eğitim Sürecinde öğrenme |
4 |
Sosyal çevreden, fen bilgisi öğretmenliği okuyoruz (K1) okuduğum kitaplar (K1) Derslerden (K2) makalelerden (K3) Ödev verilen makaleler de görmüştüm (K4) |
TARTIŞMA VE SONUÇ
Genel anlamda araştırma ve analiz sonuçlarına bakıldığında katılımcılar genetiği değiştirilmiş organizmalar(GDO)’ a sıcak bakmaktadır. Katılımcıların GDO hakkındaki bilgi düzeylerini arttırarak argümantasyon kaliteleri arttırılabilir. Sosyo bilimler konular hakkında daha kapsamlı, katılımcı sayısını da arttırarak farklı çalışmalar yapılabilir.
KAYNAKÇA
Çinici, A., Özden, M., Akgün, A., Herdem, K., Karabiber, L. ., & Deniz, M. . (2014). Kavram Karikatürleriyle Desteklenmiş Argümantasyon Temelli Uygulamaların Etkinliğinin
İncelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(18), 571–596. Https://Doi.Org/10.14520/Adyusbd.839
Demirel, R. (2015). Katı Basıncı Konusunda Argümantasyon Etkinliğinin Uygulanması, 5(2), 70–90.
Erduran, S., Simon, S., & Osborne, J. (2004). Tapping İnto Argumentation: Developments İn The Application Of Toulmin’s Argument Pattern For Studying Science Discourse. Science Education, 88(6), 915–933. Doi:10.1002/Sce.20012
Yıldırım ve Şimşek, (2013). Sasyal Bilimlerde Nitel Araştırma (19. Baskı). Seçkin Yayıncılık Ankara
Muş, F., (2018). Fen bilimleri lisans öğrencilerinin gdo hakkındaki görüşleri. Nitel veri analizi dersi ödevi.
Ek:1
Sosyo-bilimsel Yerel ve Küresel Konular
Merhaba, ben Furkan MUŞ Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri alanında lisans üstü öğrencisiyim. Öncelikle mülakata katılmayı kabul ettiğiniz için teşekkür ederim. Bu mülakatı ‘nitel veri analizi’ dersi kapsamında Öğretmen Adaylarının Sosyo-bilimsel Yerel Konular Hakkinda ki İnformal Muhakemelerinin İncelenmesi adlı araştırma için Doç. Dr. Şengül ATASOY danışmanlığında yapmaktayız.
Bu mülakatın amacı sizin yerel ve küresel sosyo-bilimsel konular hakkındaki argümanlarınızı ve muhakemenizi belirlemektir. Araştırmada ve makale yazımında sizin isminiz hiçbir şekilde belirtilmeyecektir. İstemeniz durumunda burada vermiş olduğunuz verilerin bir kopyasını alabilirsiniz. Herhangi bir nedenle sorulara cevap vermek istemezseniz soruyu yanıtsız bırakabilir ya da mülakatı tamamen sonlandırabilirsiniz. Mülakatımız yaklaşık 20 dakika sürecektir.
- Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar
Genetiği değiştirilmiş organizmalar... Bu tanım son dönemde hayatımıza girdi... ... Kendi türünden ya da kendi türü dışındaki bir canlıdan gen aktarılarak bazı özellikleri değiştirilen bitki, hayvan ya da mikroorganizmalara "Genetiği değiştirilmiş organizma" (GDO) deniyor
Bazı araştırmacılar genetiği değiştirilmiş besinlerin; hızlı büyümesi, hastalıklara dirençli ve böceklere karşı dirençli olmasının yanı sıra daha lezzetli, daha güvenli, daha verimli, daha besleyici, uzun ömürlü ve sağlık açısından daha faydalı olacağını ve ayrıca dünyadaki açlık sorununa çözüm olabileceğini düşünmektedirler (Çelik ve Balık, 2007). Ancak yapılan bazı araştırmalarda genetik yapısı değiştirilmiş besinlerin zehirli olabileceği, bağışıklık sistemi bozuklukları ve viral enfeksiyonlara yatkınlık gibi birçok olumsuz etkilerinin bulunabileceğini, besinlerin alerjik proteinlerin ortaya çıkarabileceği ve ayrıca biyo-terör ajanı olarak kötü amaçlı kullanımı gibi önemli bir potansiyel risk taşıdıkları vurgulanmıştır (Kaynar, 2010).
Ülke olarak GDO lu besin üretimi konusunda nasıl bir karar verilmelidir?
Sizinle aynı görüşte olmayan birisi size karşı nasıl bir iddia ortaya atardı?
Bu kişinin kanıtları neler olabilir?
Siz bu kişiyi nasıl ikna ederdiniz ?
Buradaki görüşlerinizi hangi kaynaklardan elde ettiniz?
* * *
ÖZET
In this research, it is aimed to reveal the opinions of undergraduate students of genetically modified organisms (GDO). The research was conducted with 4 teacher candidates studying in elementary mathematics and science department. Semi-structured interviews helped participants to produce arguments by giving information about genetically modified organisms. Based on the information provided, participants responded to the questions posed to them. Negotiations were recorded by voice recording and transcribed. The obtained data were subjected to descriptive analysis. As a result of the analysis, undergraduates of the undergraduate students are considered to be warm to the GDO
Bu araştırmada Fen bilimleri lisans öğrencilerinin genetiği değiştirilmiş organizmalar(GDO) hakkındaki görüşlerini ortaya ortaya çıkartmak amaçlanmıştır. Araştırma ilköğretim matematik ve fen bilimleri bölümünde öğrenim gören 4 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Yarı yapılandırılmış olarak yapılan görüşmelerde katılımcılara genetiği değiştirilmiş organizmalar hakkında bilgi verilerek argüman üretmelerine yardımcı olunmuştur. Verilen bilgilerden hareketle katılımcılar kendilerine yöneltilen soruları yanıtlamışlardır. Görüşmeler ses kaydı yapılarak kayıt altına alınmış ve transkript edilmiştir. Elde edilen veriler betimsel analizine tabi tutulmuştur. Analiz sonucunda lisans öğrencilerinin GDO ya sıcak baktıkları görüşmüştür.
Anahtar kelimeler: argümantasyon, fen eğitimi, gdo
GİRİŞ
Argümantasyon, eldeki verilerden yola çıkarak belirli bir konu ile ilgili iddia üretme, üretilen iddiaya gerekçe ve mantıklı nedenler bulma işlemidir. Argümantasyon işlemi bilimsel tartışma olarak da ifade edilmektedir. Argümantasyon sürecinde kendi iddiamızı güçlendiren destekleyiciler kullanırken, karşı tarafın iddiasını zayıflatacak çürütücü ifadeler kullanarak, iddiaların geçerliliğini artırmaya çalışırız.Argümantasyon uygulamaları bir konuyu birçok açıdan değerlendirme, iddiaları sağlam gerekçelere bağlama, karşıt görüşlere saygı duyma ve üst düzey düşünme becerilerinin gelişmesini sağlar. Argümantasyon uygulamalarının kaynağı Toulmin’ in 1958 yılında “Argüman Kullanımı”
isimli eserine dayanmaktadır (Demirel, 2015). Toulmin’e göre; a) iddia: olgular ya da kişisel inanç ve fikirler ya da olgular hakkında ortaya konulan savlardır; b) veri: iddiaları destekleyen kanıtlar; c) gerekçe: verilerin iddia ile olan ilişkisini açıklayan ifadeler, kurallar, ilkeler; d) destek: gerekçeyi haklı çıkaran ve doğrulayan temel varsayımlardır; e) sınırlayıcılar: iddiaların doğru olarak kabul edileceği belirli durumları sınırlayan ifadelerdir; f) çürütücüler ise iddiayı geçersiz kılan nedenlerin ifadesi olarak tanımlanmaktadır. Argümantasyon ise argüman üretme sürecidir (Üstünkaya ve Gencer,2012; Çinici vd., 2014).
Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar
Genetiği değiştirilmiş organizmalar... Bu tanım son dönemde hayatımıza girdi... ... Kendi türünden ya da kendi türü dışındaki bir canlıdan gen aktarılarak bazı özellikleri değiştirilen bitki, hayvan ya da mikroorganizmalara "Genetiği değiştirilmiş organizma" (GDO) deniyor
Bazı araştırmacılar genetiği değiştirilmiş besinlerin; hızlı büyümesi, hastalıklara dirençli ve böceklere karşı dirençli olmasının yanı sıra daha lezzetli, daha güvenli, daha verimli, daha besleyici, uzun ömürlü ve sağlık açısından daha faydalı olacağını ve ayrıca dünyadaki açlık sorununa çözüm olabileceğini düşünmektedirler (Çelik ve Balık, 2007). Ancak yapılan bazı araştırmalarda genetik yapısı değiştirilmiş besinlerin zehirli olabileceği, bağışıklık sistemi bozuklukları ve viral enfeksiyonlara yatkınlık gibi birçok olumsuz etkilerinin bulunabileceğini, besinlerin alerjik proteinlerin ortaya çıkarabileceği ve ayrıca biyo-terör ajanı olarak kötü amaçlı kullanımı gibi önemli bir potansiyel risk taşıdıkları vurgulanmıştır (Kaynar, 2010).
YÖNTEM
Araştırmanın Deseni
Bu çalışma nitel bir araştırma olup, deseni olgubilimdir. Olgubilim araştırmalar kişilerin mevcut bir konu hakkındaki görüşlerinin alındığı, ve genellikle yarı yapılandırılmış mülakat yönteminin kullanıldığı bir yöntemdir (Yıldırım ve Şimşek, 2013).
Çalışma grubu
Bu araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Doğu Karadeniz bölgesinde yer alan bir üniversitenin Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik ve Fen Bilimleri Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda öğrenim gören fen bilimleri öğretmen adayları oluşturmaktadır. Araştırma lisans 3. Sınıf da öğrenim gören 4 katılımcı ile yürütülmüştür.
Verilerin Toplanması
Katılımcılar görüşme sırasında genetiği değiştirilmiş organizmalar hakkında belirli bir düzeyde bilgilendirildi. Buradaki amaç katılımcıların argüman üretilmebilmelerine yardımcı olabilmektir. Daha sonra katılımcılara argümantasyon yaptırmaya yönelik sorular yöneltilmiştir. Bu esnada görüşme ses kaydına alınmıştır
Verilerin Analizi
Mevcut araştırmada içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Bu süreçte öğretmen adaylarıyla yapılan mülakatlardan elde edilen ses kayıtları transkript edilmiştir. Elde edilen yazılı doküman önce incelenerek kodlar oluşturulmuştur. Bu kodlardan hareketle bir takım kodlar birleştirilerek kategoriler oluşturularak isimlendirilmiştir. Aynı konu etrafındaki kategoriler ise temalar altında birleştirilmiştir. Son olarak her bir kod için mülakat verilerinde örnek cümleler verilmiştir.
BULGULAR
Genetiği değiştirilmiş organizmalar konusunda katılımcı görüşleri 4 tema olarak ele alınmıştır. Bunlar; (i) GDO konusundaki düşünceler, (ii) GDO konusundaki karşıt görüşleri destekleyici durumlar, (iii) GDO konusunda uzlaşma önerileri ve (iv) GDO konusundaki bilgi kaynakları şeklinde verilmiştir. Bu temalar toplamda 8 kategori ve 12 koddan oluşmatadır.
1. GDO konusundaki düşünceler: Katılımcılar genetiği değiştirilmiş organizmaların verilmiliği artırması nedeniyle faydalı olduğunu düşünürken bu konu hakkında güvenirliği arttırmak için araştırmaların devam etmesini önemli görmektedirler.
Tablo 1: Katılımcıların gdo konusundaki görüşleri
|
Kategori |
frekans |
Kod |
Örnek İfade |
|
Verimli olma |
4 |
Kod1: Verimi arttırmaktadır. |
gdo’lu ürünler daha dar alanlarda verimli ve fazla tarım yapabilmemiz açısından fayda sağlayarak hayatımızı kolaylaştırabilir (K1) açlık sorununun önune geçme ihtimali var (K2) …gıda ihtiyacını karşılamak için tüm dünyada bu yöntemler hali hazırda kontrollü olarak kullanılmaktadır (K3) İnsanların gıda ihtiyacı artmaktadır, gdo lu ürünlerin kullanılması bu ihtiyacı dengeleyebilir (K4) |
|
Güvenirliğin arttırılması |
1 |
Kod2: Daha çok araştırılmalıdır. |
gdo ile üretilen besinlerin kalitesi, niteliği, ve sağlıklı olup olmaması durumu araştırılmalıdır (K3) |
2. GDO konusundaki karşıt görüşleri destekleyici durumlar: Katılımcılar genetiği değiştirilmiş organizmaların sağlığa zararlı olabileceği ve dolaylı bir takım etkilerinin olabileceği noktasında karşıt görüşler bildirilebileceğini ifade etmektedirler.
Tablo 2: Katılımcıların gdo konusunda karşıt görüşleri destekler nitelikteki düşünceleri
|
Kategori |
frekans |
Kod |
Örnek İfade |
|
Sağlığa zararlı olma |
4 |
Kod3: Sağlık açısından tehdit oluşturabilir. |
gdo lu ürünlerin hastalıkları tetikleme öne sürülebilir (K1) GDO’lu ürünleri böceklerin yememektedir. İnsanlar neden yesin şeklinde düşünülebilir. Sağlıksız olabilir (K2) gdo nun insan genlerinde mutasyona sebeb olma ihtimali var (K3) Yediğimiz bitkilerden dolayı bizde de mutasyon olabilir (K4) |
|
Dolaylı etkilerinin olması |
1 |
Kod4: Dolaylı olarak verimi düşürebilir. |
bazı bitki türlerinden beslenen hayvanların et ve süt verimleri düşüyor buna bağlayabilir. (K1) |
3. GDO konusunda uzlaşma önerileri: Katılımcılar genetiği değiştirilmiş organizmaların sağlık sektöründe birtakım faydaları olabileceği ve besin ihtiyacının karşılayıcı niteliği nedeniyle bu ürünlerin kullanımı noktasında uzlaşma sağlanabilenini düşünmektedirler.
Tablo 3: Katılımcıların gdo konusundaki uzlaşma önerileri
|
Kategori |
frekans |
Kod |
Örnek İfade |
|
Sağlık konusunda faydalı olma |
2 |
Kod5: Sağlık sektöründe faydaları mevcuttur. |
birtakım ilaçlar bakteriler yardımı ile gdo sayesinde sentezleniyor. (K1) kanser tedavilerinde gen değiştirme işlemleri veya genetik müdehaleler kontrollü mutasyonlar yapılıyor (K3) |
|
Besin ihtiyacını karşılama |
3 |
Kod6: Beslen ihtiyacı olumlu katkı yapmaktadır. Kod7: Besin eksikliğine bağlı yaşam kayıplarını önleme niteliği taşır. |
Meyve sebzeleri her mevsim bulabiliyoruz. GDO ihtiyacımız olan birçok ürünü rahatça temin etmemizi sağlıyor (K1) Açlık konusunda gdo üretiminin yararlarından bahsedilebilir (K2) Her gün yüzlerce insan açlıktan ölüyor bu durumda gdo teknoloji kullanılmalıdır (K3) |
4. GDO konusundaki bilgi kaynakları: Katılımcılar genetiği değiştirilmiş organizmalar konusundaki bilgilerini sosyal medya kaynaklarından ve eğitim sürecinin bir çıktısı olarak elde ettiklerini ifade etmektedirler.
Tablo 4: Katılımcıların gdo konusundaki bilgilere ulaştıkları kaynaklar
|
Kategori |
frekans |
Kod |
Örnek İfade |
|
Medya Kaynaklarından öğrenme |
4 |
Kod8: İnternet haberleri kaynaklı Kod9: Televizyon haberleri kaynaklı Kod10: Gazete haberleri kaynaklı |
İnternetten (K1) Haberlerde izlemiştim (K2) gazetelerden gazete çok okurum (K3) Haberlerden (K3) İnternetten edindim. (K4) Haberlerde izlemiştim (K4) |
|
Eğitim Sürecinde öğrenme |
4 |
Kod11: Eğitim kaynaklı Kod12:Bilimsel çalışmalar kaynaklı |
Sosyal çevreden, fen bilgisi öğretmenliği okuyoruz (K1) okuduğum kitaplar (K1) Derslerden (K2) makalelerden (K3) Ödev verilen makaleler de gömüştüm (K4) |
TARTIŞMA VE SONUÇ
Genel anlamda araştırma ve analiz sonuçlarına bakıldığında katılımcılar genetiği değiştirilmiş organizmalar(GDO)’ a sıcak bakmaktadır. Katılımcıların GDO hakkındaki bilgi düzeylerini arttırarak argümantasyon kaliteleri arttırılabilir. Sosyo bilimler konular hakkında daha kapsamlı, katılımcı sayısını da arttırarak farklı çalışmalar yapılabilir.
KAYNAKÇA
Çinici, A., Özden, M., Akgün, A., Herdem, K., Karabiber, L. ., & Deniz, M. . (2014). Kavram Karikatürleriyle Desteklenmiş Argümantasyon Temelli Uygulamaların Etkinliğinin
İncelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(18), 571–596. Https://Doi.Org/10.14520/Adyusbd.839
Demirel, R. (2015). Katı Basıncı Konusunda Argümantasyon Etkinliğinin Uygulanması, 5(2), 70–90.
Erduran, S., Simon, S., & Osborne, J. (2004). Tapping İnto Argumentation: Developments İn The Application Of Toulmin’s Argument Pattern For Studying Science Discourse. Science Education, 88(6), 915–933. Doi:10.1002/Sce.20012
Yıldırım ve Şimşek, (2013). Sasyal Bilimlerde Nitel Araştırma (19. Baskı). Seçkin Yayıncılık Ankara