Demirkubuz ardı ardına olay açıklamalarda bulunurken, Ceylan da sessizliğini bozdu. Demirkubuz'dan bir yeni açıklama daha geldi.
Zeki Demirkubuz'un bir televizyon programında Nuri Bilge Ceylan'la ilgili söyledikleri ve Ceylan'ın cevap vereceğini açıklamasının yankıları sürüyor.
Sinema konuşulan ortamlarda laf dönüp dolaşıp “Nuri Bilge Ceylan-Zeki Demirkubuz kavgasına” gelir. Şehir efsanesine dönüşen bu olayın 2015 yılında Demirkubuz’un bir söyleşisinde konuşmadıklarını açıklamasıyla gerçek olduğu ortaya çıkmıştı. O gün bugündür bu “küslüğün” altında yatan nedenler konuşulur oldu. Doğru ya da yanlış birçok neden sıralandı. Ancak geçen günlerde bir televizyon programına çıkan Demirkubuz hem iddialara açıklık getirdi, hem de üslubuyla tartışmayı bir başka boyuta taşıdı. Gündeme bomba gibi düşen programın ardından son 10 senede 6 kez “tweet (yeni ismiyle gönderi)” paylaşan Ceylan, Demirkubuz’a yanıt vereceğini açıkladı. Tartışma daha çok su kaldıracağa benziyor. Ancak en başından itibaren neler yaşandığını madde madde anlatmakta fayda var...
‘HİÇBİR ZAMAN YAKIN DEĞİLDİK’
Öncelikle, Demirkubuz’un TV röportajından iki usta yönetmenin iddia edildiği üzere hiçbir zaman yakın arkadaş olmadıklarını öğrendik. Demirkubuz şu sözleri kullandı: "Hiçbir zaman söylendiği gibi çok yakın arkadaş değildik. Aç kalsam ekmek parası isteyeceğim biri değildi. Ama işte Semih Kaplanoğlu gibi ya da başka arkadaşlar gibi görüştüğüm bir arkadaştı. Ben midem bulanınca uzaklaştım ama ilişkimiz kopmadı."
‘KADER AĞLARINI ANTALYA’DA ÖRDÜ’
İplerin koptuğu tarih ise 2006 yılına, Antalya Altın Portakal Film Festivali’ne dayanıyor. O yıl iki yönetmenin filmleri, İklimler (Nuri Bilge Ceylan) ve Kader (Zeki Demirkubuz) Altın Portakal için yarışmıştı. Festivalde Kader, En İyi Film Ödülü’nü kazanırken Ceylan da En İyi Yönetmen seçilmişti.
Demirkubuz o festivali şöyle anlatıyor: “O sene kader ağlarını Antalya Film Festivali’nde ördü; En İyi Film ödülünü 300 bin liraya çıkardılar. 230 bin dolar. Dünyada eşi yok. Ödül töreninin açıklanacağı gün otelin lobisinde otururken bu geldi, böyle havalı havalı gevrek gevrek... Jüride de Cannes’dan bir lavuk var, bunun bir arkadaşı. Hatta orada bunun esprisi oldu, herhalde sinyal aldı bu ondan keyfi yerinde diye. Benimle de konuşuyor, geldi masamıza oturdu, sohbet ettik.
Aynı akşam bunlar geldi yapımcısı, karısı, kendisi, tören sırasında önümüze oturdular, hiç konuşmadılar benimle... Ebru iki gün önce Kader’i izleyince allak bullak olduğunu söyledi, aramız iyiydi. Neyse geldiler, konuşmuyor. Arkasından seslendim de bakmadı bile. Neyse vardır bir derdi dedim. İki tane ödül aldı, çıktı acayip küskün falan. Sonra her şeyin üstüne yemin ediyorum bir tane bile Kader’e şey yok... Bizim zaten bir beklentimiz de kalmadı. Tam böyle En İyi Film Ödülü açıklanmadan önce bu pat bayıldı. Gidip kaldırdılar, hatta ben de yardım etmeye çalıştım. Törenden sonra ‘iyi misin’ demek için aradım. Konuşmak istemedi ve o günden itibaren konuşmadı."
‘TOKAT ATMAK İSTEDİM’
Zeki Demirkubuz, İstanbul’a döndükten sonra da konuşmaya çalışan tarafın kendisi olduğunu ama karşılık alamadığını da şöyle anlatıyor: “İki gün sonra Mis Sokak'ta yüz yüze geldik, 'İyi misin' dedim. Yüzünü çevirdi. Bir tane tokat atmak istedim... Çok yakınındaki bir akrabasına sordum. Cannes Film Festivali aleyhinde konuştuğum için benimle konuşmadığını söyledi. Cannes Film Festivali'nin muhtarı mısın, nesin sen? Sana ne.”
‘AŞAĞILIK OLAN BEN DEĞİLİM’
Nuri Bilge Ceylan'ın 2014'te Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye kazandığı "Kış Uykusu" filminin kitabı geçen günlerde yayımlandı. Yine şehir efsanesi haline gelen senaryo çalma konusundan da söz edilen kitapta Demirkubuz'un gerçeği bildiğini belirten yönetmen, “Öyle bir şey yok ama nedense öyle bir şey varmış gibi bir izlenim yaratmayı tercih ediyor. Bence çok ayıp ediyor. Bunca yıl arkadaşlık ettik, birbirimize ne yardımlar ettik sonuçta" demişti.
Ceylan konuyla ilgili "Yıllar sonra yaptığı bir söyleşide 'Üç Maymun' filmini seyretmediğini de söylemiş üstelik. İnsan izlemediğini iddia ettiği bir film için nasıl böyle şeyler ima eder? Bilmiyorum. Evet, aşağılanan ben oldum belki burada ama aşağılık olan kesinlikle ben değilim” ifadelerini kullanmıştı.
Demirkubuz önceki akşam yayımlanan programda Ceylan’ın bu sözlerine ve iddialara da yanıt verdi: “Üç Maymun'u izlemedim. Adilik yapmasın. Çünkü ben ima etmem, bir şey varsa çat çat söylerim.”
FİLMLERİNDE GÖNDERMELER...
İki ismin birbirlerine yönettikleri filmlerde göndermeler yaptıkları da iddialar arasında. Demirkubuz’un 2012’de çektiği Yeraltı filminde “Ankara Sıkıntısı” (Ceylan’ın ‘Mayıs Sıkıntısı’ isimli bir filmi var) isimli bir kitapla üne kavuşan yazara, filmin kahramanı demediğini bırakmaz, hatta “Sen bu gidişle Nobel de alırsın Oscar da alırsın” gibi bir cümle kurar. O yılın en iyi yerli filmlerinden biri olarak gösterilen Yeraltı’nın aynı sene Adana Altın Koza Film Festivali’nden eliboş dönmesi de ikili arasındaki tartışmayı alevlendirir. Ceylan'ın filmlerinin yapımcılığını üstlenen Zeynep Atakan, Altın Koza’da jüri koltuğundadır ve iddiaya göre Ceylan, Yeraltı filminin ödül alamamasında etkili olur... Demirkubuz, o dönem attığı bir tweet'le sonuçlara tepki gösterir ve festivallerden çekildiğini açıklar: “Bu filmleri kendileri jürilik yapsın diye çektiğimi zanneden gerzeklerden çok sıkıldım artık. Bundan sonra Türk festivallerinde yarışmak yok.”
Öte yandan Nuri Bilge Ceylan'ın Kış Uykusu filminde Demirkubuz’a gönderme yaptığı iddia edilen masa sahnesiyle ilgili Demirkubuz, önceki günkü TV programında şu sert ifadeleri kullandı: "B*k gibi sahneydi, daha iyi çeksin."
* * *
Zeki Demirkubuz, "Hayat" filminin Kadıköy Sineması'ndaki özel gösterimine katılarak orada birçok soruyu cevaplandırmış ve Nuri Bilge Ceylan hakkında da konuşmuştu.
Nuri Bilge Ceylan'dan 'malum şahıs' diyerek bahseden Zeki Demirkubuz, 2006 yılından bu yana Ceylan'ın hiçbir filmini izlemediğini söyleyerek 'Hiçbir zaman söylendiği gibi çok yakın arkadaş değildik. Aç kalsam ekmek parası isteyeceğim biri değildi. Ama işte Semih Kaplanoğlu gibi ya da başka arkadaşlar gibi görüştüğüm bir arkadaştı. Ama ben midem bulanınca uzaklaştım ama ilişkimiz kopmadı' ifadelerini kullanmıştı.
Demirkubuz, daha sonra Ceylan'ın bir yakınından öğrendiği kadarıyla 'Cannes Film Festivali aleyhinde konuştuğu' için Ceylan'ın kendisiyle konuşmadığını söyledi.
Demirkubuz, Ceylan için "Susacak, dişini sıkacak ve bir daha tek kelime etmeyecek. Ederse, Youtube kanalı açarım, her gün düzenli yayın yaparım..." deyince, Ceylan sessizliğini bozdu.
Ceylan, Demirkubuz için "Kendine şimdiden bir YouTube kanalı açarsa iyi eder" sözlerini kullandı.
Demirkubuz bir programda da doğruladığı üzere, "Tüm Türk sineması toplansa 'Yeraltı' adlı filmimdeki yemek sahnesini çekemez" sözlerini sarf ettiği sahnenin Ceylan ile ilgili olduğunu söyledi.
Ceylan, sosyal medya hesabından, yönetmen Zeki Demirkubuz'un bir televizyon yayınında 2006'daki Antalya Film Festivali'nde yaşananlara ilişkin konuşmalarına da cevap verdi.
* * *
FESTİVALDE BAYILMA OLAYI
Demirkubuz'un "algı oluşturmaya yönelik hayal ürünü iddialarla uğraştığını" belirten Ceylan, "2006 yılında Antalya'daki törene 40 derece ateşle geldiğimi, sağlık nedeniyle bayıldığımı bildiğin ve o dönemde bunu bütün gazeteler yazdığı halde hala öyle şeyler söyleyebilmen inanılmaz. Her zaman yaptığın gibi 'madem böyle bir algı oluşmuş, öyleyse bundan yararlanayım' şeklinde düşünüyorsun." ifadesini kullandı.
ÜÇ MAYMUN TARTIŞMASI
Ceylan, "Üç Maymun" filmini Demirkubuz'un senaryosundan intihalle çektiği iddiasına ilişkin "O senaryonun üzerinde sadece benim değil üç kişinin aylar süren alın teri ve emeği var. Birkaç kişi şöyle dedi böyle dedi diye seyretmek zahmetine bile katlanmadan bir filme kara çalmak, ona emek veren insanların onuruyla oynamak bu kadar kolay olmamalı." değerlendirmesini yaptı.
BABA FİLMİNİ İZLEDİ Mİ?
Demirkubuz'un, 2008 Altın Portakal Ödülleri'nde "Baba" filmini izlemediğine yönelik iddiasını da yanıtlayan Ceylan, açıklamasında "2008 Altın Portakal'da Baba filmini izlemediğimi söylediğimi, bunu TV'de seyrettiğini belirtmişsin. Bu doğru değil. Baba filmini seyrettiğimi ve çok sevdiğimi daha dünya prömiyeri sonrasında Cannes'daki basın toplantısında söyledim. Soruyu da Atilla Dorsay sormuştu hatta. Cannes sitesinde podcastini bulabilirsin." ifadesine yer verdi.
"FİLMLERİMİ BÖYLE ŞEYLERLE KİRLETMEM"
Ceylan, filmlerinde Demirkubuz'a hiçbir gönderme yapmadığını belirterek şunları kaydetti:
"Filmlerimi böyle şeylerle kirletmek istemem. Ama yine de Kış Uykusu filminde Nihal'in Aydın'a söylediği küçük bir repliğin senin de içinde olduğun belli bir tipolojiyi iyi tarif ettiğini düşündüğümü inkar edemem. 'Vicdan, ahlak, ideal, ilkeli olma, yaşamın amacı. Bu sözler ağzından hiç eksilmedi. Birini küçük düşürmek, incitmek, karalamak istediğin zaman hep böyle sözler söylersin. Ama bence, bir insan bu kelimeleri bu kadar fazla kullanıyorsa esas ondan şüphe etmek lazım.' Daha birçok şey yazdım, sildim, vazgeçtim. 'Bir insanın karakteri onun yazgısıdır' demiş Herakleitos. Yapacak bir şey yok. Kendimin ve çevremdeki insanların huzurunu daha fazla kaçırmayacağım. Ve bundan sonra da bir şey yazmayacağım. Böyle bir gereklilik doğarsa da buna mahkeme yoluyla devam ederim. Seni kendi gerçeğinle baş başa bırakıyorum. Gördüğüm kadarıyla bu ceza sana zaten yetiyor. Herkese kavgasız dövüşsüz bir yeni yıl dilerim."
CEYLAN-DEMİRKUBUZ TARTIŞMASI
İki ünlü yönetmen arasındaki tartışmalar, Nuri Bilge Ceylan'ın 2014'te Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye kazandığı "Kış Uykusu" filminin kitabını geçen ay yayınlamasıyla canlandı.
Ceylan, kitabında Üç Maymun filmine dair intihal iddialarına, "Tabii ki yok böyle bir şey. Aslında bunu Zeki de çok iyi biliyor ama nedense öyle bir şey varmış gibi bir izlenim yaratmayı da tercih ediyor." ifadeleriyle karşılık vermişti.
Bunun üzerine Demirkubuz, 26 Aralık akşamı bir televizyon programına konuk olarak dikkati çeken açıklamalarda bulunmuştu.
Demirkubuz, 2006'da "Kader" filminin Antalya Film Festivali'nde "En İyi Film" ödülünü aldığı törende Nuri Bilge Ceylan'ın bayıldığını hatırlatarak, yaşananları şöyle anlatmıştı:
"Ödül töreninin açıklanacağı gün otelin lobisinde otururken bu geldi, böyle havalı havalı, gevrek gevrek. Jüride de Cannes'dan bir lavuk var, bunun bir arkadaşı. Hatta orada bunun esprisi oldu, herhalde sinyal aldı bu, ondan keyfi yerinde diye. Benimle de konuşuyor, geldi masamıza oturdu, sohbet ettik. Aynı akşam bunlar geldi yapımcısı, karısı, kendisi, tören sırasında önümüze oturdular, hiç konuşmadılar benimle. Ebru iki gün önce Kader'i izleyince allak bullak olduğunu söyledi, aramız iyiydi. Neyse geldiler, konuşmuyor. Arkasından seslendim, bakmadı bile. Neyse vardır bir derdi dedim. İki tane ödül aldı, çıktı acayip küskün falan. Sonra her şeyin üstüne yemin ediyorum bir tane bile Kader'e şey yok. Bizim zaten bir beklentimiz de kalmadı. Tam böyle en iyi film ödülü açıklanmadan önce bu pat bayıldı. Gitti kaldırdılar, hatta ben de yardım etmeye çalıştım. Törenden sonra 'İyi misin?' demek için aradım. Konuşmak istemedi ve o günden itibaren konuşmadı. İki gün sonra Mis Sokak'ta yüz yüze geldik, 'İyi misin?' dedim, yüzünü çevirdi. Bir tane tokat atmak istedim. Çok yakınındaki bir akrabasına sordum. Cannes Film Festivali aleyhinde konuştuğum için benimle konuşmadığını söyledi. Cannes Film Festivali'nin muhtarı mısın, nesin sen, sana ne?"
Demirkubuz, Nuri Bilge Ceylan'ın kitaptaki sözlerine de cevap vererek, "Ülkenin dünya çapındaki tek yönetmeninin bu durumlara düşmüş olması utanç verici. 15 yıl sonra neden böyle bir şey yaptı anlamıyorum. Bunun arkasında mutlaka bir hesap, çıkar vardır. Onun için yapmıştır. Üç Maymun'u izlemedim. Adilik yapmasın. Çünkü ben ima etmem, bir şey varsa çat çat söylerim." ifadelerini kullanmıştı.
